راهنمای نویسندگان

 لینک راهنمای تدوین مقالات

 

مقالات خارج از فرمت و دستورالعمل لینک بالا، رد خواهند شد.

 

 

راهنمای تدوین مقالات مجله ژنتیک و  به‌نژادی گیاهی


عنوان مقاله با فونت فارسی بی میترا تیره 14 (B Mitra, 14 Bold) و کلمات انگلیسی آن Times New Roman, 14 Bold

 (اسامی نویسندگان را به هیچ وجه درج نفرمائید)

 

"مجله ژنتیک و  به‌نژادی گیاهی" (Genetics and Plant Breeding) مقالات علمی-پژوهشی را به شکل مقاله و مقاله مروری (به دعوت هیأت تحریریه از متخصصین و صاحب‌نظران) که حاصل تحقیقات در زمینه ژنتیک و  به‌نژادی گیاهی باشند منتشر می‌کند. مقالات ارسالی نباید در هیچ مجله یا نشریه‌ای چاپ شده و یا همزمان به مجله دیگری ارسال شده باشند. زبان اصلی مجله فارسی است، مسئولیت صحت علمی مطالب درج شده در مقاله بر عهده نویسنده مسئول مکاتبات (Corresponding Author) در درجه اول و سایر نویسنده(گان) در درجه بعدی است. رعایت کلیه جوانب حقوقی مقاله بر عهده نویسنده مسئول مکاتبات می‌باشد. هیأت تحریریه در پذیرش و یا رد مقالات ارسالی طبق ضوابط مجله مخیر هستند. مقاله باید با نرم افزار Word و با پسوند doc آماده شود. نام فایل مقاله باید با حروف انگلیسی و فامیل نویسنده مسئول مکاتبات باشد و از طریق سایت مجله (https://gpb.uk.ac.ir/) ارسال شود. تأییدیه دریافت مقاله به‌طور خودکار از طریق سیستم به نویسنده مسئول ارسال خواهد شد.

به‌‌منظور یکسان‎‌سازی مجموعه مقاله‌ها و نیز برای آنکه امکان ترکیب و انتقال فایل رایانه‌ای آن‏‌ها فراهم شود، لازم است که همۀ مقاله‌ها با طرحی یکسان، کامل و هماهنگ تهیه و تایپ شوند. این راهنما به نویسندگان مقاله‌ها کمک می‌کند تا مقالۀ خود را با طرح مورد قبول مجله ژنتیک و  به‌نژادی گیاهی تهیه کنند. برای تایپ مقاله به زبان فارسی، فقط از نرم‎‌افزار مایکروسافت ورد نسخۀ 2003 (MS-Word 2003) در محیط ویندوز با امکانات فارسی استفاده کنید. حروف‎‌چینی مقاله باید با رعایت  فاصله خطوط 1/5، فاصله 3 سانتیمتر از سمت راست و چپ و فاصله 3 سانتیمتر از بالا و پایین کاغذ باشد.

متن اصلی مقاله به‌‎صورت تک‌ستونی با قلم (فونت) B Mitra و اندازۀ  .12pt و قلم انگلیسیTimes New Roman با اندازۀ .11pt تهیه شود. عنوان همۀ بخش‌ها با قلم  B Mitra, 12 Bold تایپ شوند. عنوان هر بخش با یک خط خالی فاصله از انتهای متن بخش قبلی تایپ شود. در متن مقاله از شماره‎‌گذاری عنوان‎‌ها خودداری نمایید. خط اول همۀ پاراگراف‌ها با یک تورفتگی (1 سانتی‌متری) باشد (لطفاً پیش از آغاز کار، نخست فونت‎‌های ارائه شده را نصب نمایید). همچنین تمام صفحات مقاله باید دارای شماره باشند.

مقاله اصیل پژوهشی (Research Articles) شامل: عنوان، چکیده مبسوط فارسی، کلیدواژه‏‌های فارسی، مقدمه، مواد و روش‌ها، نتایج و بحث، نتیجه‌گیری، سپاسگزاری (اختیاری)، References، چکیده مبسوط انگلیسی و کلیدواژه‌‏های انگلیسی است.

 

چکیده فارسی (B Mitra, 14 Bold)

چکیده فارسی مقاله باید مبسوط بوده و شامل بخش‌‏های هدف، مواد و روشها، نتایج و نتیجه‌‏گیری باشد. یادآوری می‎‌شود که تمام این بخش‎‌ها در خط جداگانه‌‎ای نوشته می‎شوند. چکیده مقاله، نباید کمتر از 300 کلمه و بیشتر از 400 کلمه باشد. باید از اشاره به مراجع و استفاده از پاورقی در چکیده خودداری شود. چکیده مقاله باید با قلم فارسی BMitra اندازه .12pt، با فاصله خطوط 1/5، فاصله 3 سانتی‎متر از سمت راست و چپ و 3 سانتی‎متر از بالا و پایین کاغذ، با کناره­‌های ردیف شده (Justify Low) نوشته شود و به‌صورت دقیق در نمونه فرمت چکیده فارسی که در قسمت راهنمای نویسندگان نشریه آمده است، جای بگیرد. چکیده‌های خارج از این فرمت پذیرفته نمی‎‌شوند.

کلیدواژه‏‌ها باید حداقل 3 و حداکثر 5 واژه بوده که با کاما (،) از هم جدا شده و در یک خط و به ‎ترتیب حروف الفبا با قلم فارسی (12 BMitra) باشند.

 

مقدمه

شامل بیان مسأله، پیشینه پژوهش، تشریح اهمیت تحقیق و هدف از انجام تحقیق به‌طور شفاف، مفید و مختصر باشد.

 

مواد و روش‌­ها

 در‌برگیرنده مواد مورد استفاده، وسایل کار، طرح و روش تجزیه آماری، شیوه جمع‌آوری داده‌ها و نحوه اجرای پژوهش به‌صورت مشخص و روشن باشد. محل انجام آزمایش، نوع و مشخصات دستگاه‌های مورد استفاده و مواد شیمیایی (با ذکر نام محل تولید آن‌ها) ذکر شود.

 

نتایج و بحث

نتایج و بحث حتما در یک بخش ارائه شود و به‌صورت مجزا نباشد. نتایج شامل خلاصه‌ای از یافته‌های علمی به‌دست آمده از تحقیق، بحث مستدل به‌صورت مقایسه نتایج تحقیق با یافته‌های دیگران در این رابطه و نتیجه‌گیری می‌باشد. شکل‌ها و جداول در نتایج و بحث نباید دارای اطلاعات مشابه یا تکراری باشند و اعداد جداول نباید مجددا" به‌صورت منحنی یا نمودار (به استثنای نقشه) تکرار شوند. هیچ یک از جداول و شکل­‌ها نباید در صفحه افقی بیایند (به‌صورت افقی نباشند). لازم است ترجمه انگلیسی عنوان‌های جداول و شکل‌ها و همه متن داخل جداول در زیر نوشته‌ی فارسی آن‌ها درج شود و اعداد جداول نیز فقط انگلیسی آورده شوند.

 

نتیجه‌گیری: بخش نتیجه‌گیری پس از متن اصلی مقاله الزامی است. در صورت داشتن پیشنهادهای برخاسته از پژوهش، می‎‌توانید آن‏‌ها را در انتهای نتیجه‎‌گیری قرار دهید.

 

سپاسگزاری: سپاسگزاری از افراد یا موسساتی که به‌نحوی در انجام تحقیق مشارکت داشته‌اند در صورت نیاز قبل از منابع آورده شود.

 

مقالات مروری  (Review Articles)

 یک مقاله مروری باید شامل چکیده، مقدمه، روش پژوهش، سر تیترهای اولیه و ثانویه، بحث، نتیجه‌گیری، تشکر و قدردانی، منابع و چکیده به زبان انگلیسی باشد. مقاله مروری باید دارای ۵۰-۷۰ منبع بوده که می‌بایست حداقل ۳ تا ۵ منبع آن مربوط به مقالات قبلی نویسندگان در این زمینه باشد. حداکثر حجم مقاله مروری ۵۰۰۰ کلمه می‌باشد. مقاله مروری از اشخاص صاحب‌نظر و پژوهشگران مجرب که دارای تألیفات متعدد در زمینه تخصصی مربوطه باشند، بیشتر مورد پذیرش است.

نسخه‌های ارسالی به ادارۀ انتشارات از طریق سامانۀ دریافت مقاله‌‎ها

چهار فایل ضروری که باید از طریق سامانۀ دریافت مقاله‌ها ارسال شوند: 1. فایل اصلی مقاله (بدون نام نویسندگان)، 2. فایل مشخصات نویسندگان با فرمت یاد شده، 3. فرم تعهدنامه (باید شامل عنوان مقاله و نام و نام خانوادگی تمام نویسندگان باشد و به امضای همه نویسندگان رسیده باشد) و 4. فرم تعارض منافع (باید توسط نویسنده مسئول امضاء و به همراه فایل مقاله بارگذاری شود).

در ارسال فایل مشخصات نویسندگان به این موارد دقت کنید: 1. نام و نام خانوادگی نویسندگان به‌‎‌طور کامل نوشته شود (لطفا در بخش انگلیسی مشخصات، املای نام نویسندگان پس از تأیید نویسنده درج شود)؛ 2. ایمیل و شماره تماس تمام نویسندگان نوشته شود؛ 3. مراتب علمی تمام نویسندگان به‌‎طور کامل نوشته شود (لطفا).

 

حداکثر تعداد صفحات مقاله

حداکثر تعداد صفحات مقاله (شامل کلیه بخش‌‎های مقاله، اعم از چکیده انگلیسی و فارسی و منابع و...) که منطبق با این راهنما تدوین تهیه می‌شود، نباید از 20 صفحه در همین فرمت بیشتر باشد.

واژه‌های خارجی در متن فارسی

برای واژه‌ها و نام‌های خارجی، در حد امکان از معادل‌های فارسی مصطلح و مصوب استفاده کنید. می‏‌توانید از بانک مستندات کتابخانه ملی ایران برای مستندسازی نام خانوادگی افراد استفاده کنید. در خصوص نام‌های خارجی ضروری و غیرمتداول یا معادل‌های غیرمصطلح فارسی فقط در اولین ارجاع و در اولین حضور در متن و بلافاصله پس از بیان این‎گونه واژه‌ها، معادل لاتین آن را به‌صورت زیرنویس (پاورقی) در پایین همان صفحه قید نمایید.

در صورت نیاز به درج زیرنویس، همۀ‌ موارد فارسی به‌صورت راست‌چین با قلم BMitra و اندازۀ .11pt و زیرنویس‏های لاتین به‌صورت چپ‌چین با قلم Times New Roman اندازۀ pt. 10 نوشته شوند. در پانویس بعد از شماره یک نقطه، سپس یک فاصله و بعد معادل فارسی یا انگلیسی را تایپ کنید.

 

معرفی نشانه و متغیرها در متن

باید هر نوع متغیر یا علامت به‎‌کار رفته در متن مقاله، در اولین ارجاع در خود متن مقاله معرفی شود. 

 

شکل‎‌‌ها

هر شکل اعم از نمودار، چارت، نقشه و... باید به ‎صورت وسط‏چین  در زیر آن با قلم B Mitra پررنگ و اندازۀ  .12pt تایپ و به ‎ترتیب از 1 (شکل 1، شکل 2، ...) شماره‌گذاری ‌شوند. لازم است ترجمه انگلیسی عنوان‌های شکل‌ها در زیر نوشته‌ فارسی آن‌ها درج شود. نمودارها می‌‎توانند به‎‌صورت رنگی یا سیاه و سفید باشند؛ اما به‌گونه‌‏ای که در صورت چاپ سیاه و سفید رنگ‌‏ها و جزئیات آن‏‌ها قابل تشخیص باشد. نمودارها و شکل‏‌ها در داخل متن و در جایی درج شوند که به آن‌‏ها ارجاع می‌شود. بیان واحد کمیت‌ها در نمودارها به زبان فارسی الزامی است. در متن مقاله باید به همۀ نمودارها ارجاع شود و مختصر توضیح داده شوند. در تهیۀ نمودارها توجه کنید که اندازۀ اعداد، واژه‌ها، کمیت‌ها و راهنمای منحنی‌ها (Legend) به قدر کافی بزرگ باشد تا پس از درج در مقاله، کاملاً واضح و خوانا باشند.

دقت نمایید که اگر نمودار داخل مقاله به ‎شکل تصویر (خروجی نرم‎‌افزار) است، باید وضوح کامل داشته باشد. بهتر است فایل اصلی نمودارها در متن مقاله قرار داده شود. هر نمودار را با یک سطر خالی فاصله از متن ماقبل و مابعد آن قرار دهید. یک نمونه نمودار در زیر آمده است. توجه شود که خود نمودارها نیز، همانند جدول­‌ها باید در موقعیت وسط‎چین نسبت به دو طرف کاغذ قرار گیرند. فایل هر شکل، با پسوند JPG و با کیفیت حداقل dpi300 باید در متن مقاله آورده شود (علاوه بر متن می‌توانید هر شکل را به‌صورت یک فایل جداگانه در سایت مجله، هنگام ارسال مقاله نیز بارگذاری کنید). برای چاپ ممکن است شکل‌ها کوچکتر شوند، لذا نوشته‌ها و اعداد روی شکل‌ها درشت و کاملا" خوانا باشند. عکس‌ها باید دارای مقیاس باشند و در صورت اقتباس از منبع دیگر به آن اشاره شود. از عنوان‌هایی مثل نمودار، عکس و نقشه استفاده نشوند و فقط از کلمه شکل استفاده گردد.

 

شکل 1. نموداری برای نمونه (B Mitra، 12 پررنگ)

Figure 1. A diagram for example (Times New Roman, 11 Bold)

 

جدول‌ها

لازم است ترجمه انگلیسی عنوان‌های جداول و متن داخل جداول در زیر نوشته‌ فارسی آن‌ها درج شود و اعداد جداول نیز فقط انگلیسی آورده شوند. نوشته‌های فارسی داخل جدول باید B Mitra، 11 و اعداد و نوشته‌های انگلیسی داخل جدول باید Times New Roman, 10 باشند. عنوان جدول در بالا و عنوان شکل در زیر آن نوشته شود. از ذکر کلمه "شماره" بعد از جدول یا شکل خودداری شود.  جدول‌ها و شکل‌ها در محل مناسب و به‌ترتیب در داخل متن مقاله گنجانده شود. جدول‌ها بدون خطوط عمودی و با حداقل خطوط افقی باشند (در تنظیم جداول از خطوط افقی و عمودی استفاده نشود مگر در بالا و پایین سطر اول جدول و پایین آخرین سطر آن). مانند نمونه زیر:

جدول1. شاخص‌های مولکولی برای 10 آغازگر ISSR در ژنوتیپ‌های مختلف خرما  (B Mitra، 12 پررنگ)

Table 1. Molecular indices for 10 ISSR primers in different genotypes of date palm (Times New Roman, 11 Bold)

 

فرمول‌ها و روابط ریاضی

برای نمایش روابط و فرمول‏‌های ریاضی از جدول دو ستونی با خطوط نامرئی مطابق نمونه زیر استفاده شود. در ستون سمت راست این جدول، شماره رابطه و در ستون سمت چپ رابطه یا فرمول مربوط نوشته شود. استفاده از Microsoft Equation در نوشتن فرمول‏‌ها الزامی است. تمام روابط ریاضی به ‎ترتیب از 1 شماره‌گذاری شوند و شمارۀ هر رابطه با پرانتز جدا می‌‎شود. روابط باید با اندازه فونت 11 و قلم Cambria Math باشد. 

روش منبع‎‌دهی

برای منبع‎‌دهی از روش استاندارد APA استفاده کنید. می‎توان برای افزایش بهره‌‎وری و راحتی در این‎کار از نرم ­افزار Word یا Endnote استفاده کرد. منابع مورد استفاده باید شامل فهرست تمام منابع باشد که همگی به‌ترتیب حروف الفبا تنظیم شده باشند. نحوه ارجاع به منابع در متن به‌صورت اسم نویسنده(گان) و تاریخ انتشار منبع باشد. حتی‌الامکان از نام بردن افراد در شروع جمله خودداری گردد و منابع در انتهای جمله و در پرانتز ارائه شوند، مانند (Mohammadabadi 2017). برای جداسازی منابع در انتهای جمله از ";" استفاده شود مانند (Smith 1999; Samuel et al. 2008; Smith & Samuel 2009). چنانچه در شروع جمله به منبعی استناد شود به‌صورت نام (سال) نوشته شود و اسامی فارسی نیز باید به لاتین و سال شمسی به میلادی برگردان شوند. اگر بیشتر از یک منبع در سال از یک نویسنده وجود داشته باشد باید با حروف a و b و ... مشخص شوند. مانند (Williams et al. 2016a) و (Jones et al. 2016a,b). تمام منابع فارسی و انگلیسی مورد استفاده در داخل متن باید به انگلیسی نوشته شود. در برگردان اسامی افراد اطمینان حاصل شود که املاء آن‌ها و سال انتشار درست باشد. در غیر این صورت در شمارش استنادات مجله که برای نمایه شدن در ISI لازم است، لحاظ نخواهد شد. لازم است برای برگردان صحیح اسامی و عنوان مقالات و دیگر منابع به پایگاه‌های اطلاعاتی مثلSID ، irandoc، Sciencedirect و غیره مراجعه شود و یا رأساً با شخص مورد نظر تماس گرفته شود. در ادامه نمونه هایی از منابع مختلف مشخص شده است:

مجله (Journal)

مقاله با 1 نویسنده

Fukugawa, N. (2022). Effects of the quality of science on the initial public offering of university spinoffs: evidence from Japan. Scientometrics, 127(8), 4439-4455. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04474-8

مقاله با 2 نویسنده

Haunschild, R., & Bornmann, L. (2022). Relevance of document types in the scores’ calculation of a specific field-normalized indicator: Are the scores strongly dependent on or nearly independent of the document type handling?. Scientometrics, 127(8), 4419-4438. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04446-y

مقاله با 3 نویسنده

Vakkari, P., Chang, Y. W., & Järvelin, K. (2022). Largest contribution to LIS by external disciplines as measured by the characteristics of research articles. Scientometrics, 127(8), 4499-4522. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04452-0

مقاله با بیش از 3 نویسنده

Wheeler, J., Pham, N. M., Arlitsch, K., & Shanks, J. D. (2022). Impact factions: assessing the citation impact of different types of open access repositories. Scientometrics, 127(8), 4977-5003. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04467-7

چاپ برخط بدون شماره صفحه قبل از چاپ نهایی

Conde Ruiz, C., Del Carro, A., & Rosset, E. (2015). Alfaxalone for total intravenous anaesthesia in bitches undergoing elective caesarean section and its effects on puppies: a randomized clinical trial. Veterinary Anaesthesia and Analgesia. https://doi.org/10.1111/vaa.12298 [Epub ahead of print].

چاپ برخط بدون شماره صفحه همیشگی

Moher, D., Liberati, A., & Tetzlaff, J. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and metaanalyses: the PRISMA statement. PLOS Medicine, 6, e1000097.

کتاب (Book)

Hall, L. W., & Taylor, P. M. (1994). Anaesthesia of the Cat (1st edn), Balliere Tindall, London, UK, pp. 189-193.

Pascoe, P. J., & Bennett, R. C. (1999). Thoracic Surgery. In: Manual of Small Animal Anaesthesia and Analgesia (1st edn). Seymour C, Gleed R (eds). BSAVA, UK. pp. 183-196.

چکیده (Abstract)

Portela, D., Campoy, L., & Otero, P. (2015). Ultrasound-guided thoracic paravertebral injection in dog cadavers. Veterinary Anaesthesia and Analgesia, 42, A55 (abstract).

 

وب سایت (Web address)

Seeler, D. C., Turnwald, G. H., & Bull, K. S. (1999). From teaching to learning: Part III. Lectures and approaches to active learning. J Vet Med Educ 21 http://scholar.lib.vt.edu/ejournals/JVME/V21-1/Seeler1.html Last accessed 1 January 2017.

 

تز (Thesis)

Smith, G. Y. (1978). Title of thesis. PhD thesis, University. pp. 97-112.

 

کنفرانس‌ علمی (Scientific conference):

Zamiri, M. J., & Heidari, A. H. (2004). Reproductive characteristics of Rayini male goats in Kerman province of Iran. Proc. of 11th Congress of the Asian-Australasian Association of Animal Production Societies. Volume II, Sept. 5-9, 2004. Kuala Lumpur, Malaysia. pp. 458-460.

 

نکات مهم در مورد فهرست منابع:

  1. در پایان متن در قسمت "References" منابع فارسی نیز باید به زبان انگلیسی آورده شوند و در انتهای منبع حتما عبارت [In Persian] اضافه شود.
  2. برای ترجمه منابع فارسی لطفاً به چکیده انگلیسی مقاله، صفحه عنوان انگلیسی کتاب، صفحه عنوان انگلیسی پایان‌نامه، و ... مراجعه کنید یا از مترجم کمک بگیرید. برنامه Google Translate پاسخ مناسبی به شما نمی‌دهد.
  3. کلیه منابع با قلم Times New Roman و اندازه ۱1 در فهرست منابع به‌ترتیب حروف الفبای انگلیسی نوشته شوند.
  4. ضروری است شناسه منحصر به فرد DoI یا DOR در انتهای ارجاعات هر مقاله درج گردد.
  5. همواره در نوشتن نام نشریات اسم کامل آن‌ها آورده شود و از اسامی کوتاه شده آن‌ها استفاده نشود.
  6. مطمئن شوید که حتماً منابع اشاره شده در متن در مآخذ نوشته شده باشند و برعکس.

 

English Title of the Article with English Font (Times New Roman) Size 14 Bold, Heading 1. Capitalize all “major” words (nouns, verbs, adjectives, adverbs, and pronouns) in the title and subtitle (:)

 

چکیده انگلیسی مقاله باید ساختاریافته بوده و به‌‎‎طور دقیق با ترجمه چکیده فارسی همسان باشد (رعایت تمام دستورالعمل‌‎های چکیده‎‌نویسی فارسی در این بخش هم الزامی است). چکیده مقاله، نباید کمتر از 200 کلمه و بیشتر از 300 کلمه باشد. از اشاره به مراجع و استفاده از پاورقی در چکیده خودداری شود. چکیده انگلیسی باید با قلم 11 Times New Roman، فاصله خطوط 1/5، فاصله 3 سانتی‎متر از سمت راست و چپ و 3 سانتی‎متر از بالا و پایین کاغذ،  با کناره­‌های ردیف شده (Justify Low) نوشته شود. چکیده‌‏های خارج از این فرمت پذیرفته نمی‌‎شوند.

کلیدواژه‌های انگلیسی به تعداد کلیدواژه‌های فارسی و ترجمه دقیق همان واژگان با قلم Times New Roman 11 باشد و به‌ترتیب حروف الفبا ذکر شوند.

 

برخی نکات مهم ویرایشی

  1. برای شماره‌­گذاری از عدد و نقطه استفاده شود؛ مانند شماره‌­گذاری همین قسمت.
  2. قبل از نقطه، ویرگول، نقطه ویرگول، دونقطه، علامت سؤال، علامت تعجب و ... نیازی به فاصله (space) نیست؛ اما بعد از این علائم باید یک فاصله گذاشته شود.
  3. هنگام استفاده از پرانتز قبل از باز شدن پرانتز و بعد از بسته شدن پرانتز از فاصله استفاده کنید، کلمه داخل پرانتز بدون فاصله به پرانتز می‎‌چسبد.
  4. برای نوشتن کلمات مرکب یا بعضی افعال و واژگان مشابه از نیم‌­فاصله استفاده شود (برای مثال انسان‎‌ها، می‎‌رود، تصمیم‌‎گیری، اندازه‌‎گیری، بهره‎‌مند، منطقه‌‎ای، همان‎‌گونه و...) [برای مثال: می‌ خواهم (غلط) می‌‎خواهم (درست)]. برای ایجاد نیم‌فاصله در نرم­افزار Word می‎توانید از (CTRL + Shift + 2) یا (Shift + Space) یا (CTRL + -) استفاده کنید (بسته به نوع ویندوز یکی از موارد عمل می‎‌کند).
  5. به‎ جای استفاده از علامت (%) در متن از کلمه درصد استفاده کنید. مانند: 5‎ درصد.
  6. از به‎ کار بردن (ه‎ی) و همزه (ۀ) در متن مقاله خودداری کنید.
  7. اسامی علمی باید در تمام مقاله به‌صورت ایتالیک تایپ شوند.
  8. همه اعداد، واحدها و مقیاس‌ها در تمام قسمت‌های مقاله به فارسی و بر مبنای واحدهای سیستم متریک استفاده گردد.