مطالعات تکوین دانه‌رست و گیاه بالغ در زیره سیاه (Bunium persicum) به‌منظور اهلی‌سازی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

2 دانش آموخته دکتری، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

هدف: بهره‌برداری بهتر از گیاهان دارویی، به کشت‌ و اهلی‌سازی رقم‌های مستعد نیاز دارد که از طریق انتقال آن‌ها از محیط طبیعی به کشت مزرعه‌ای انجام می‌شود. زیره سیاه یا زیره کرمانی  (Bunium persicum  یا  Elwendia persicum) یکی از گیاهان دارویی مهم و با ارزش اقتصادی بالای جنس Bunium می‌باشد که به‌طور عمده در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. مطالعات متعددی، رویش سخت و خفتگی دانه را در این گونه گزارش کردند. تاکنون گزارشی در ایران و دنیا درباره تکوین دانه رست و گیاه بالغ، تشکیل گل و میوه و نیز در زمینه سازگاری گیاه در مزرعه منتشر نشده است؛ از طرفی درصد رویش پایین و چرخه رویشی طولانی سبب شده بخش عمده محصول از زیستگاه‌های طبیعی برداشت ‌شود.
مواد و روش‌ها: دانه‌های زیره سیاه جمع‌آوری شده از گَوَر (استان کرمان)، پس از استریل‌سازی، در پتری‌دیش و پرلیت در دمای ℃7-5 کشت شدند. به‌منظور مطالعات مراحل تکوینی بعدی تا تشکیل گل و میوه و نیز شروع اهلی‌سازی و سازگاری گیاهان، کشت مزرعه‌ای در ساردوئیه و دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد.
نتایج: خفتگی، تکوین ناقص رویان و پوکی سبب کاهش درصد رویش هستند. شکست خفتگی و رویش دانه، با تیمار سرما بدون استفاده از تیمار شیمیایی بهینه شد که نشان‌دهنده خفتگی از نوع مورفوفیزیولوژیک (MPD) است. در دمای ℃7-5، حدود 45-30 روز پس از کشت، رویش بالاتر از 90% مشاهده شد که در سال اول تکوین، دانه‌رست‌های لپه‌ای و در سال دوم برگ‌های طوقه‌ای (روزت) تشکیل شدند. در کشت مزرعه‌ای، در سال سوم کشت، حدود 20-30 درصد گیاهان، پس از تشکیل برگ‌های روزت و برگ‌های ساقه‌ای، گل‌آذین چتر مرکب و میوه شیزوکارپ دادند و در سال چهارم، همه گیاهان کشت شده، گل و دانه تولید کردند. بخش زیرزمینی که از سال اول شروع به تکوین می‌نماید طی نمو با تشکیل بافت چوب‌پنبه‌ای قهوه‌ای می‌شود.
نتیجه‌گیری: خفتگی دانه‌ در زیره از نوع مورفوفیزیولوژیک بوده و چرخه تکوینی گیاه تا تشکیل گل و میوه 4-3 سال طول می‌کشد. نتایج این مطالعه شروع اهلی‌سازی موفق این گونه را نشان داد که گزینش اکوتیپ‌های بهتر و برنامه‌های اصلاحی، در حال انجام هستند. همچنین مرحله نموی دانه (میوه) نقش مهمی در رویش موفق دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating seedling and mature plant development of Bunium Persicum for its domestication purposes

نویسندگان [English]

  • Farkhondeh Rezanejad 1
  • Hero Rahimi 2
  • Farzad Ganjalikhani Hakemi 2
  • Mohsen Asadi Khanouki 2
1 Professor, Department of Biology, Faculty of Science, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
2 PhD, Department of Biology, Faculty of Science, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
چکیده [English]

Objective: More appropriate exploitation of medicinal plants requires transfer of their germplasm from nature to agriculture through domestication. Black zireh or Kermani zireh (Bunium persicum) is used in food and pharmaceutical industries. Several studies reported its hard germination and seed dormancy. There are no published reports about its fruit development in field (farm) cultivation. The low germination and long live cycle have caused its the major harvesting from natural habitats.
Materials and methods: Black zireh seeds collected from Gavar (Kerman province) were cultivated in petri dish and perlite at 5-7℃. For studying development of flowers and fruits, as well as the beginning of domestication and adaptation, seeds were planted in the field of Sarduiyeh and Shahid Bahonar University of Kerman.
Results: Dormancy, lack of mature seeds and emptiness decrease germination percentage. Dormancy breaking and seed germination were optimized by cold treatment without any chemical treatment indicating morphophysiological dormancy. At 5-7℃, about 30-45 days after cultivation, the germination was ≥90%. Cotyledonary seedlings and rosette leaves developed in first and second years respectively. In the third year, about 20-30% of the plants formed compound umbel inflorescences and schizocarp fruits. All plants produced flowers and fruits in the fourth year. Underground (secretory) part formed in first year and subrinized during development.
Conclusion: Seed dormancy in Black zireh is morphophysiological and seed maturation play key role in germination. Flower and Fruits formed 3 years after plantation. The results showed the beginning of its successful domestication; hence suitable ecotypes selection and breeding programs are underway.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Underground storage part
  • seed dormancy and germination
  • Black zireh
  • flowering
  • fruit

مراجع

Adelifar, N., & Rezanejad, F. (2020). Studying the morphological diversity of Bunium paucifolium and some Elwendia species (Apiaceae). Cogent Biology, 6(1), 1809820. https://doi.org/10.1080/23312025.2020.1809820
Adelifar, N., & Rezanejad, F. (2021). A comparative study of essential oil constituents, total phenolics and antioxidant capacity of the different organs of four species of the genus Bunium. Flavour and Fragrance Journal, 36(3), 384-394. https://doi.org/10.1002/ffj.3650
Aminzare, M., Amiri, E., Abbasi, Z., Hassanzad Azar, H., & Hashemi, M. (2017). Evaluation of In Vitro antioxidant characteristics of Corn starch bioactive films incorporated with Bunium Persicum and Zataria Multiflora essential oils. Annual Research & Review in Biology, 15(5), 1-9. https://doi.org/10.9734/ARRB/2017/35155
Azizi, M., Davareenejad, G., Bos, R., Woerdenbag, H. J., & Kayser, O. (2009). Essential oil content and constituents of Black Zira (Bunium persicum [Boiss.] B. Fedtsch.) from Iran during field cultivation (Domestication). Journal of Essential Oil Research, 21(1), 78-82. https://doi.org/10.1080/10412905.2009.9700117
Bansal, S., Sharma, K., Gautam, V., Lone, A. A., Malhotra, E. V., Kumar, S., & Singh, R. (2023). A comprehensive review of Bunium persicum: A valuable medicinal spice. Food Reviews International, 39(2), 1184-1202. https://doi.org/10.1080/87559129.2021.1929305
Baskin, C. C., & Baskin, J. M. (2014). Seeds: Ecology, biogeography, and, evolution of dormancy and germination. In Seeds: Ecology, Biogeography, and Evolution of Dormancy and Germination (2nd ed.). Elsevier Inc.
Chahota, R. K., Sharma, V., Ghani, M., Sharma, T. R., Rana, J. C., & Sharma, S. K. (2017). Genetic and phytochemical diversity analysis in Bunium persicum populations of north-western Himalaya. Physiology and Molecular Biology of Plants, 23(2), 429-441. https://doi.org/10.1007/s12298-017-0428-9
Degtjareva, G. V., Kljuykov, E. V., Samigullin, T. H., Valiejo-Roman, C. M., & Pimenov, M. G. (2009). Molecular appraisal of Bunium and some related arid and subarid geophilic Apiaceae-Apioideae taxa of the Ancient Mediterranean. Botanical Journal of the Linnean Society, 160(2), 149-170. https://doi.org/10.1111/j.1095-8339.2009.00970.x
Degtjareva, G. V., Kljuykov, E. V., Samigullin, T. H., Valiejo-Roman, C. M., & Pimenov, M. G. (2013). ITS phylogeny of Middle Asian geophilic Umbelliferae-Apioideae genera with comments on their morphology and utility of psbA-trnH sequences. Plant Systematics and Evolution, 299(5), 985-1010. https://doi.org/10.1007/s00606-013-0779-9
Emamipoor, Y., & Maziah, M. (2014). An efficient method in breaking of dormancy from Bunium persicum (Boiss) Fedtsch seeds: a valuable herb of Middle East and Central Asia. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 4(8), 642-649. https://doi.org/10.12980/APJTB.4.2014APJTB-2014-0042
Khan, M. H., Dar, N. A., Alie, B. A., Mir, G. H., Fayaz, U., Khan, A., Bashir, B., Ahmad, A., Mansoor, S., Chung, Y. S., & Heo, S. (2023). Plant growth hormones and micro-tuberization in breaking the seed dormancy of Bunium persicum (Boiss.) Fedts. Plants, 12(17), 3163. https://doi.org/10.3390/plants12173163
Kljuykov, E. V., Petrova, S. E., Degtjareva, G. V., Zakharova, E. A., Samigullin, T. H., & Tilney, P. M. (2020). A taxonomic survey of monocotylar Apiaceae and the implications of their morphological diversity for their systematics and evolution. Botanical Journal of the Linnean Society, 192(3), 449-473. https://doi.org/10.1093/botlinnean/boz095
Mandegary, A., Arab-Nozari, M., Ramiar, H., & Sharififar, F. (2012). Anticonvulsant activity of the essential oil and methanolic extract of Bunium persicum (Boiss). B. Fedtsch. Journal of Ethnopharmacology, 140(2), 447-451. https://doi.org/10.1016/j.jep.2012.01.024
Mardani, H., Ziaratnia, S. M., Azizi, M., Aung, H. P., Appiah, K. S., & Fujii, Y. (2015). In vitro microtuberization of Black Zira (Bunium persicum Boiss.). African Journal of Biotechnology, 14(25), 2080-2087. https://doi.org/10.5897/AJB2015.14427
Miraj, S. (2016). A systematic review on the Heracleum persicum effect and efficacy profiles. Der Pharma Chemica, 8(14), 140-142.
Mozaffarian, V. (2007). Iranian Flora, Apiaceae. In: Vol. 54. In Investigations institute of country forests and Rangelands, Tehran. (In Persian).
Nelson, S. K., Ariizumi, T., & Steber, C. M. (2017). Biology in the dry seed: Transcriptome changes associated with dry seed dormancy and dormancy loss in the Arabidopsis GA-insensitive sleepy1-2 mutant. Frontiers in Plant Science, 8(2158), 317146. https://doi.org/10.3389/fpls.2017.02158
Rahimi, R., Shams-Ardekani, M. R., & Abdollahi, M. (2010). A review of the efficacy of traditional Iranian medicine for inflammatory bowel disease. World Journal of Gastroenterology, 16(36), 4504. https://doi.org/10.3748/wjg.v16.i36.4504
Salehi, P., Mohammadi, F., & Asghari, B. (2008). Seed essential oil analysis of Bunium persicum by hydrodistillation-headspace solvent microextraction. Chemistry of Natural Compounds, 44(1), 111-113. https://doi.org/10.1007/s10600-008-0033-9
Sharififar, F., Yassa, N., & Mozaffarian, V. (2010). Bioactivity of major components from the seeds of Bunium persicum [boiss.] fedtch. Pakistan journal of pharmaceutical sciences, 23(3), 300-304.
Singh, S., & Kumar, V. (2021). Biology, genetic improvement and agronomy of Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.: A comprehensive review. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 22, 100304. https://doi.org/10.1016/j.jarmap.2021.100304
Stokes, P. (1953). A Physiological Study of Embryo Development in Heracleum sphondylium L. Annals of Botany, 17(1), 157-174. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.aob.a083338
Talezade, M., Nezami, A., Parsa, M., Afshari, R. T., & Nabati, J. (2019). Optimization of culture media for seedling establishment of Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 35(4), 551-564. (In Persian).
Thakur, S., & Dutt, H. C. (2019). Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch. Distribution, Botany and Agrotechnology. In Plants of Commercial Values. Plants of Commercial Values, 89-95.
Zhang, K., Zhang, Y., Walck, J. L., & Tao, J. (2019). Non-deep simple morphophysiological dormancy in seeds of Angelica keiskei (Apiaceae). Scientia Horticulturae, 255, 202-208. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2019.05.039
مجله ژنتیک و به‌نژادی گیاهی
دوره 1، شماره 1
فروردین 1403
صفحه 79-96

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار